Mukarnas

İslam sanatkarlarının geometrik süslemeye olan ilgileri daima bir araştırma konusu olmuş ve bu konuda sanat tarihçileri değişik teoriler öne sürmüşlerdir. Bazıları bunun İslamiyet’te insan ve hayvan figürlerinin resmedilmesinin yasaklanmasıyla sanatçıların geometrik şekillere yöneldiklerini ve sanatlarını bu şekilleri kullanarak ifade ettiklerini ileri sürerken bazıları da Müslümanların matematik ve rakam bilgisine verdikleri önemden dolayı geometrik kompozisyonları ustaca kullanabildiklerini öne sürmüşlerdir.

Araştırmalara göre 10. Yüzyıl ortalarına doğru kuzey-doğu İran bölgesinde ortaya çıkmış olan mukarnaslar daha sonra Türkistan, İran, Azerbaycan, Irak, Suriye, Mısır, Kuzey Afrika, Sicilya ve İspanya’daki eserlerde geniş kullanım alanı bulmuştur. Orta Asya’dan Anadolu’ya gelen Selçuklular, Selçuk Beylikleri ve Osmanlılara tarafından da geliştirilerek özellikle dini yapılarda çok kullanılmıştır. Mukarnas ustalığı Osmanlı mimarisinin klasik devrinde en üst düzeye çıkmış, dini yapılarda çok güzel örnekler meydana getirilmiştir. Mukarnaslar sanat akımlarından etkilenip ufak değişikliklerle Osmanlı Devletinin bitişine kadar süregelmiş, Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra, yeni malzemelerin bulunmasıyla, giderek kullanım alanlarını yitirmişlerdir.

Bu kitap, içerdiği örneklerin niceliği ve niteliği, sadece örnekleme yapması değil çizim, hesap ve geometri yoluyla mukarnasları açıklaması, nasıl kalıp verileceği, sıraların nasıl teşkil edileceği konularında bilgi vermesinden dolayı daha çok uygulamaya yönelik olması ve Türkiye’de Mukarnaslar konusunda, Türkçe basılmış ilk ve tek kitap olması nedeniyle örneklerinden farklıdır.