Üsküdar'ın Meczubları

Mevleviyeden İrfan; Üsküdar’ın mahallelerini dolaşır, sokağın ortasında durup: “Sakal dediğin bir tüydür insana lazım olan huydur” diyerek semâ etmeye başlarmış.

19. yüzyıla kadar Avrupa kıtasında akıl hastaları, ruhları şeytan tarafından gasp edilmiş yaratıklar olarak görülür, içindeki şeytan çıksın diye türlü işkence yapılır ve öldürülürdü. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerindeyse bu insanlar, Hakk’ın cezbesine kapılmış özel şahsiyetler olarak görülür, toplum içinde onlara şefkatli ve müşfik bir şekilde davranılır, dışlanmaz, her dâim yardım edilir ve ağır olanlarıysa hastahânelerde mûsıkî başta olmak üzere birçok tedâvi yöntemi ile iyileştirilmeye çalışılırdı.

Kethüdâzâde Ârif’in “Ne vakit Üsküdar’a geçsem aklıma âhiret gelir” sözünü tasdik eden zâhirî ve bâtınî bir hayatın hâkim olduğu Üsküdar’ın bâzı sâkinleri, bu atmosferden daha çok etkilenmiş ve o sâkinliklerinden eser kalmayarak “Meczub” sıfatını hak eden bir hayat sürmüşlerdir. Acaba Üsküdar mı onları bu hâle getirmişti, yoksa onlar mı Üsküdar’a gelmişti?

Kitabımızda bahsi geçen müstesnâ şahsiyetlerin ortak paydaları “Üsküdar” olup, biz de bu kadim beldemizin çok sevgili meczublarını sizlere tanıtarak, onların hikâyelerinden hepimize tebessüm dolu bir pay çıkmasını arzuladık.